Συνέντευξη της Μπέττυ Χαρλαύτη στον Ριζοσπάστη "με τέτοιο κοινωνικό αναβρασμό...! ναι υπάρχει πολιτικό τραγούδι"

Μετά τη Νέα Υόρκη και την «καρδιά» του

Μανχάταν, όπου προσκλήθηκε να δώσει συναυλίες με έργα του Μίκη Θεοδωράκη, η Μπέττυ Χαρλαύτη, με εφόδιο την πολύτιμη «θητεία» της δίπλα στον μεγάλο Ελληνα δημιουργό, ταξιδεύει το έργο του μέχρι την Ελβετία.

 Μαζί της επί σκηνής ο καταξιωμένος πιανίστας Γιάννης Μπελώνης, στενός συνεργάτης, τα τελευταία χρόνια, του Μίκη Θεοδωράκη. 

Οι δυο καλλιτέχνες θα ερμηνεύσουν στην Salle Paderewski της Λοζάνης επιλογές από το σύνολο του έργου του Μίκη Θεοδωράκη, προσκεκλημένοι του Συλλόγου Ελλήνων Λοζάνης «Εστία», σε μια βραδιά τιμής στον Ελληνα δημιουργό, στις 12 Νοέμβρη.

Η Μπέττυ Χαρλαύτη έχει σπουδάσει Κλασικό τραγούδι και Μελοδραματική με τον διάσημο Ελληνα τενόρο Ζάχο Τερζάκη και έχει πάρει το δίπλωμά της με άριστα. Είναι επίσης κάτοχος του London College of Music Diploma in Classical Singing Performance. Εχει παρακολουθήσει master classes τραγουδιού στην Ελλάδα και τη Γερμανία με τους: Αρη Χριστοφέλλη (counter tenor) , Δ. Καβράκο (μπάσο), τον μαέστρο Αναστάσιο Στρίκο, Cheryl Studer (soprano), Ηedwig Fassbender (mezzo soprano). Επίσης, με τον διάσημο Αγγλο κόντρα τενόρο Michael Chance κατά το master class του οποίου στην Αθήνα διακρίθηκε και απέσπασε υποτροφία. Εκτοτε, συμπράττει με το ensemble του Στούντιο Παλαιάς Μουσικής του Ωδείου «Νικόλαος Μάντζαρος». Εχει κάνει σπουδές παραδοσιακού τραγουδιού (Δημοτικό Ωδείο Πατρών με τον Χ. Τσιαμούλη) καθώς και τζαζ τραγουδιού (Ωδείο Τέχνης Φακανάς). Είναι κάτοχος Πτυχίου Αρμονίας κι έχει παρακολουθήσει σεμινάριο Ρυθμολογίας με τον κορυφαίο κρουστό της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Αλέκο Χρηστίδη.

-- Ας ξεκινήσουμε με το νέο σας «ταξίδι» στο εξωτερικό και για την εμπειρία σας γενικότερα με τις «εξόδους» σας.

-- Σε λίγες μέρες αναχωρώ για την Ελβετία για ένα ρεσιτάλ σε έργα του Μίκη Θεοδωράκη. Στο πιάνο θα βρίσκεται ο συνεργάτης του συνθέτη και καταξιωμένος μουσικολόγος και πιανίστας, ο Γιάννης Μπελώνης. Αδημονώ, καθώς πάντα η εμπειρία μιας συναυλίας στο εξωτερικό είναι κάτι το μοναδικό. Εχω τραγουδήσει σε προσωπικές συναυλίες στην Αμερική αρκετές φορές και αλλού, με διάφορα ρεπερτόρια, φυσικά και με έργα Μίκη Θεοδωράκη. 

Οι στιγμές και τα συναισθήματα που έχω εισπράξει στις συναυλίες αυτές από Ελληνες και ξένους είναι κάτι που δύσκολα αποδίδεται με λέξεις. 

Είναι σχεδόν ασύλληπτος ο ρόλος της μουσικής όταν τραγουδάς σε έναν ξένο τόπο, μπροστά σε κοινό, ως επί το πλείστον, άλλης μουσικής κουλτούρας. Είναι δε μοναδική εμπειρία ειδικά όταν ερμηνεύεις Μίκη.

 Στην Ελβετία λοιπόν χαίρομαι γιατί θα προσπαθήσουμε να αποδώσουμε με τον Γιάννη Μπελώνη ό,τι έχουμε διδαχθεί και ό,τι μας έχει εμπνεύσει ο οικουμενικός αυτός Ελληνας όσα χρόνια μας κάνει την τιμή να βρισκόμαστε κοντά του.

-- Το βιογραφικό σας περιέχει πολλές σπουδές και σημαντικές συνεργασίες. Είναι ένα ασφαλές διαβατήριο για τη θέση σας στο χώρο του τραγουδιού που όπως όλοι οι τομείς βιώνει κι αυτός την ανασφάλεια και την κρίση;
-- Το τραγούδι και η Τέχνη γενικά είναι κομμάτια της κοινωνίας. Κι ευτυχώς, δηλαδή. Διαφορετικά δεν θα είχε νόημα η ύπαρξή τους. Επομένως, ακολουθούν την τύχη της στα εύκολα και τα δύσκολα. Οι σπουδές είναι σίγουρα μια επένδυση. 

Για μένα ήταν και προσωπική ανάγκη. Ενας τρόπος να εξελιχθώ, να διευρύνω ό,τι κάνω. Οι συνεργασίες είναι όντως καθοριστικές και χαρίζουν στον καλλιτέχνη μια παρακαταθήκη για το μέλλον του, ειδικά σε μέρες δύσκολες σαν τις δικές μας. 

Πέρα, λοιπόν, από την καλή τύχη που σίγουρα χρειάζεται κάποιος, οφείλει να είναι επιλεκτικός στις συνεργασίες του, γιατί αποτελούν για αυτόν ανεξίτηλη σφραγίδα. Στο βωμό της δημοσιότητας έχουν «θυσιαστεί» αρκετές τέτοιες καλλιτεχνικές σφραγίδες. 

Η λεγόμενη «κρίση» όμως, βλέπω ότι παραδόξως πυροδοτεί και μια ανάγκη για «διάκριση» και τελικά αναζήτηση της αλήθειας του κάθε καλλιτέχνη από το κοινό του.

-- Ποιες μουσικές προσωπικότητες έχουν επηρεάσει την ερμηνευτική σας παιδεία;-- Ας απαντήσω πιο σωστά ποιους θαυμάζω απεριόριστα! Την Μαρία Κάλας, τον λαό ως «ανώνυμο συνθέτη» και ερμηνευτή των δημοτικών μας τραγουδιών, τον W. A. Mozart. Από τους πιο σύγχρονους την Αγνή Μπάλτσα, την Μαρία Φαραντούρη, την Σαβίνα Γιαννάτου, τον Μάριο Φραγκούλη και βέβαια τον Μίκη Θεοδωράκη. Αν τώρα έχουν επηρεάσει και την ερμηνεία μου, ακόμα καλύτερα!

-- Σε μια εποχή πτώσης της δισκογραφίας, από πού αντλεί δύναμη ένας τραγουδιστής;-- Από το κοινό, από τον κόσμο. Δηλαδή από τον, έτσι κι αλλιώς, τελικό αποδέκτη. Είτε μέσω δισκογραφίας είτε μέσω άλλων οδών. Τραγουδάμε και κάνουμε τέχνη για την ψυχή μας και για όσες άλλες ψυχές μας δώσουν την χαρά να συμπλεύσουν μαζί μας. Η μαγεία της μουσικής δεν χάνεται επειδή έπαψε η δισκογραφία

.-- Το διαδίκτυο άλλαξε κάτι στην εξίσωση;-- Ακριβώς όπως το λέτε! Την έκανε πιο «δίκαιη» και πιο αντιπροσωπευτική της πραγματικότητας. Βέβαια και το διαδίκτυο διέπεται από τους νόμους της καθοδηγούμενης διαφήμισης. Είναι όμως υποχρεωμένο, για να υπάρχει, να αφήνει και χώρο στους ανεξάρτητους, «ελεύθερους σκοπευτές». Αυτό, όπως αποδεικνύεται, δεν είναι και λίγο

.-- Η τέχνη ανθίζει στους δύσκολους καιρούς;

-- Νομίζω πως ναι. Αυτό βιώνω τουλάχιστον. Γιγαντώνεται η ανάγκη του κόσμου να αντλήσει δύναμη από κάπου. Και η τέχνη σε καιρούς δύσκολους «σηκώνει τα μανίκια». Με συγκριτικό πλεονέκτημα την αλήθεια που κουβαλά.

-- Πολιτικό τραγούδι υπάρχει στο βαθμό που εκφράζει κοινωνικές ανησυχίες. Υπάρχει σήμερα πολιτικό τραγούδι;
-- Με τέτοιο κοινωνικό αναβρασμό πώς να μην υπάρχει! Φτωχοποίηση της κοινωνίας, μεταναστευτικό, απρόσμενες εξελίξεις σε εσωτερικό κι εξωτερικό. Προκύπτουν δημιουργίες που εκφράζουν όλα αυτά δίχως πολλή προσπάθεια! Και στον λεγόμενο «έντεχνο» χώρο, και στην ραπ ακούω τραγούδια - καταπέλτες και φυσικά απολύτως σύγχρονο αποδεικνύεται δυστυχώς ή ευτυχώς το αξεπέραστο πολιτικό τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη.

-- Πώς μπορεί η Τέχνη να βοηθήσει - όχι παρηγορητικά αλλά ουσιαστικά - σ' αυτήν τη μαύρη για το λαό μας κατάσταση;

-- Στην εποχή που η τηλεόραση καταφέρνει να μας πείσει για τα πιο απίθανα πράγματα, η Τέχνη αποτελεί κατά τη γνώμη μου, όπως προείπα, μια από τις λίγες πηγές δύναμης κι αλήθειας. Δύναμη για να προχωράμε και αλήθεια για να βλέπουμε ξεκάθαρα το δρόμο προς την ελευθερία μας.

-- Εχετε το προνόμιο της Τέχνης σας, του τραγουδιού, που μιλά στις καρδιές και πολλές φορές αφυπνίζει. Σε εποχή σαν τη σημερινή, έχετε αισθανθεί ν' απειλείται η επαφή σας με το κοινό;

-- Εχω αισθανθεί να ερχόμαστε πολύ πιο κοντά. Οσο φορτίζεται η ατμόσφαιρα από όσα ζούμε ως μέλη της ίδιας κοινωνίας, τόσο δυναμώνει η σχέση μας. Οντως είναι προνόμιο γιατί περιέχει κάτι το μαγικό, κάτι το ανεξήγητο διά της λογικής. Είμαι ευγνώμων για τα λόγια, τα βλέμματα, τις στιγμές που μου έχουν χαριστεί με αφορμή το τραγούδι. Θεωρώ απαράδεκτο ο καλλιτέχνης να είναι ακριβοθώρητος ή να συμπεριφέρεται σαν σταρ. Ο μόνος που καρπώνεται από κάτι τέτοιο είναι οι... πωλητές του. Χάνει και ο ίδιος, και η Τέχνη, και το κοινό.

-- Με ποιον τρόπο εσείς παλεύετε να διατηρήσετε το όνειρο, το όραμα και την πρόκληση του «ταξιδιού»;

-- Δεν παλεύω ιδιαίτερα! Κάνω ό,τι έκανα από την πρώτη μέρα: Τραγουδώ όπου, ό,τι και όποιον με κάνει να αισθάνομαι ψυχική ανάταση. Ελευθερία!